Quan hệ lao động là mối quan hệ giữa người lao động và người sử dụng lao động. Tuy nhiên, hợp đồng lao động có hiệu lực có phải là tiền đề bắt buộc làm phát sinh quan hệ lao động hay không?
1. Khái niệm hợp đồng lao động
Theo quy định tại Điều 15 Bộ luật lao động năm 2012 (BLLĐ năm 2012), Hợp đồng lao động (HĐLĐ) là sự thỏa thuận giữa người lao động (NLĐ) và người sử dụng lao động (NSDLĐ) về việc làm có trả lương, điều kiện việc làm, quyền và nghĩa vụ của mối bên trong mối quan hệ lao động.
2. Quan hệ lao động là gì?
Khoản 6 Điều 3 BLLĐ năm 2012 quy định: “Quan hệ lao động là quan hệ xã hội phát sinh trong việc thuê mướn, sử dụng lao động, trả lương giữa người lao động và người sử dụng lao động.” Trong đó, chủ thể của quan hệ lao động là người lao động và người sử dụng lao động có năng lực pháp luật và năng lực hành vi để xác lập, duy trì, chấm dứt quan hệ lao động; khách thể của quan hệ lao động là sức lao động của người lao động trong quá trình lao động; đối tượng của quan hệ lao động là việc làm có trả lương, do người lao động thực hiện bằng chính hành vi của mình.
Quan hệ lao động được xác lập, duy trì, chấm dứt theo hợp đồng lao động, tức là chủ yếu dựa trên cơ sở thỏa thuận giữa người lao động và người sử dụng lao động. Từ quan hệ lao động sẽ làm phát sinh các quan hệ khác gắn với quan hệ lao động như quan hệ tạo việc làm, giải quyết việc làm, quan hệ dạy nghề, học nghề, quan hệ bảo hiểm xã hội,…
3. Hợp đồng lao động có hiệu lực có phải là một tiền đề bắt buộc làm phát sinh quan hệ lao động hay không?
Bộ luật lao động năm 2012 quy định quyền, nghĩa vụ, trách nhiệm của NLĐ và NSDLĐ trong mối quan hệ lao động, cụ thể là quan hệ thuê mướn, sử dụng, trả lương giữa NLĐ và NSDLĐ, và các quan hệ khác liên quan trực tiếp đến quan hệ lao động. Tuy nhiên, ngoài các quan hệ được thiết lập từ hợp đồng lao động, BLLĐ còn điều chỉnh những mối quan hệ lao động phát sinh trong quá trình dạy nghề, học nghề, đào tạo nghề. Do đó, căn cứ vào HĐLĐ để xác định mối quan hệ lao động giữa NLĐ và NSDLĐ là chưa đủ mà cần phải xem xét các mối quan hệ lao động khác đã hình thành trước khi giao kết hợp đồng lao động như hợp đồng thử việc trong quá trình thử việc, hợp đồng đào tạo nghề trong quá trình học nghề, đào tạo nghề. Đối với NLĐ là người nước ngoài làm việc tại Việt Nam, chỉ làm việc dưới hình thức để thực hiện HĐLĐ thì các bên mới giao kết HĐLĐ. Các hình thức làm việc khác của NLĐ là người nước ngoài tại Việt Nam như di chuyển trong nội bộ doanh nghiệp hay để thực hiện hợp đồng kinh tế, thương mại, dịch vụ) thì HĐLĐ không yêu cầu. Do đó, hợp đồng lao động không phải là tiền đề bắt buộc làm phát sinh quan hệ hợp đồng lao động giữa NLĐ và NSDLĐ.
Như vậy, hợp đồng lao động không phải là tiền đề bắt buộc làm phát sinh quan hệ lao động. Mọi thắc mắc vui lòng liên hệ với chúng tôi để được hỗ trợ tư vấn miễn phí.